In het nieuwste aanbod van woontorens in Amsterdam is Vertical een geval apart. Er wordt reclame gemaakt voor verticaal tuinieren en gestapelde landschappen. Het stenige Sloterdijk kan zo’n toevoeging wel gebruiken: het heeft alleen tijd nodig.
Het is bijna niet meer bij te houden hoeveel woontorens er deze jaren in Amsterdam worden bijgezet. De rijtjeswoningen, de laagbouw, waar is die gebleven? (Antwoord: in Almere, Heerhugowaard of een andere uitwijkgemeente). De torens rijzen willekeurig waar maar er is een voorkeur voor de stationsgebieden, zowel van trein als van metro. Dat is natuurlijk zorgvuldig gepland door de gemeente. Verdichting is op die plekken het meest logisch en nog zoiets: woontorens lijken in eerste instantie bedoeld voor alleenstaanden, yuppen of expats die er niet om malen dat het uitzicht niet denderend is of het lawaai moeilijk beheersbaar. Ze werken immers toch veelal buitenshuis.
De ene toren is de andere niet. Zo is Amsterdam Vertical onder de rook van station Sloterdijk ogenschijnlijk een gewoon gebouw met inkepingen, nissen en neggen, totdat een filmpje op AT5 je uit de droom helpt. Hier moeten binnen enkele jaren hangende tuinen zichtbaar zijn, wanden bekleed met klim- of hangplanten waardoor Vertical een voorbeeld wordt van verticaal tuinieren. Daar is nu, pal na de oplevering nog niets van te zien, begrijpelijk in het winterseizoen.
Vertical is met al zijn ambities een voorwaarde scheppend complex, dat wil zeggen een modern concept dat niet draait om spectaculaire architectuur maar om omstandigheden. Een groene gevel dus, gemeenschappelijke openbare ruimte, loggia’s en terrassen, een mix van functies en verschillende appartementsgroottes. Er zijn zelfs maisonnettes van 200 vierkante meter. De aardige plint in zigzagvorm kan een mooie basis zijn voor horeca of retail, en de uitvoering met messingkleurige kozijnen is beslist smaakvol.
Je kan het nog steeds bijna niet geloven maar dit westelijk puntje van Sloterdijk begint zowaar gezellig te worden, waar het eerst een dooie boel was. Het hoofdkantoor van de FNV, het Kadaster, containers, dat was het wel zo’n beetje. Toch is het de bedoeling dat hier de kiem wordt gelegd voor Havenstad.
De verrassing is het hoogteverschil tussen de nu gereedgekomen oostelijk deel van Vertical en de westelijke toren. Daardoor is er een alleraardigste cascade met trappen en natuurstenen plantenbakken geschapen. Vielen daar Parijs of Lissabon als referenties?
Het stikt van de ambities. Gerenommeerde architectenbureaus hebben de handen ineengeslagen om een divers ensemble tevoorschijn te toveren. NL Architects (bekend van het Forum Groningen) ontwierp de oostelijke toren die eruitziet als een stapel speelkaarten met ruimtes ertussen. De façade is van een crèmekleurige baksteen, de inspringende muren van hout. Daar houdt het groen van. De strenge look van Vertical Oost wordt gecompenseerd door ramen in alle vormen en maten. Chris Collaris is verantwoordelijk voor de plint, met baksteen die hij liet kaleien: een kalksmeersel die de gevel laat ademen.
Er achter ligt een laag gebouw bekleed met zink dat zo woest flonkert en glimt – dat zal ongetwijfeld in de loop der tijd wel doffer worden. Space Encounters is de bedenker van dit Vertical Centrum. En dan volgt nog Vertical West dat er volgens Studio Donna van Milligen Bielke uit moet gaan zien als een rots met veelkleurig beton. Zoals de verschillende kleuren in een rots. De onderbouw is opnieuw van Collaris die in dit geval vergrijzend hout gebruikte dat licht gaat glimmen. Kan een mooie tegenhanger worden van het zware blok van Donna.
De troefkaart is in handen van DS, landschapsarchitecten die het hele complex optuigt met gewas. Want wonen in het groen is het sleutelwoord bij Vertical. Dat je vanuit je woonkamer een tuin inloopt en dat op 13 hoog. Het kan bewijst de groene Bosco-toren in Milaan en Stories in Amsterdam Noord, alleen duurt het wat langer. Het is even wennen dat niet de architectuur leidend is maar de natuur. Vleermuizen, insecten en vogels krijgen het voor het zeggen, niet alleen in Sloterdijk maar ook elders in de stad. Tja, want de huizen met voor- en achtertuinen, zijn verdwenen. Je moet wel de hoogte in.