Binnenkort is de renovatie gereed van het Gebouw Noord aan het Stadionplein, waarin decennia lang Citroën was gevestigd. Hoe ziet de overgang van garage naar kantoren en horeca eruit?
Beeld: Eva Plevier
Met het terugdringen van de auto uit de Amsterdamse binnenstad verdwijnt ook een ander fenomeen in het stadsbeeld: de autoshowroom. Tesla beschikt nog over een bescheiden etalage aan de P.C. Hooftstraat, de vernieuwde Mini straalde korte tijd in het Hirschgebouw, maar daarmee houdt het wel op.
Een groot verschil met Berlijn en Parijs, waar in avenues als Unter der Linden en de Champs- Élysées ongegeneerd ruimte is voor Audi, BMW of Renault en Citroën.
Het tekent wellicht de bescheiden positie die de autoproductie in Nederland altijd heeft ingenomen: er was geen enkel merk om goede sier mee te maken en ook al geen sportwagens om mee te pronken.
Jan Wils
Citroën was al lang van zijn prominente plek aan het Stadionplein verdreven, waar het tussen 1932 en 1999 nota bene twee panden bezat, beide ontworpen door Jan Wils. Wils is ook de architect van het Olympisch Stadion.
Hoe groot de verstrengeling tussen Citroën en het voetbal was, bewijst de sponsoring van de autofabrikant van Ajax in 1984. De BX werd de vaste wagen voor de Ajacieden, Johan Cruijff zelf promootte in 1972 hoogstpersoonlijk de Citroën SM, het sportmodel dat voortkwam uit een samenwerking met Maserati. Succesvol was dat niet: er werden in Nederland maar 98 SM's verkocht.
Aan de Franse autofabrikant herinneren nu twee gebouwen, waarvan het oudste uit 1932 nog wordt gerestaureerd door Bierman-Henket. Gebouw Noord, in 1962 geopend door prins Bernhard, staat op het punt zijn tweede leven te beginnen, als verzamelgebouw voor kantoren en horeca. Nieuwe naam: The Olympic.
Tijdens en na de Olympische Spelen werd op deze plek geschermd, maar historische foto's laten een lege vlakte zien, met als enige bebouwing het portiershuisje. Dat is na een verplaatsing bewaard gebleven.
“Mode en auto’s, dat is misschien nog niet zo’n slechte combinatie, hoewel de auto’s alleen voortleven in de herinnering. ”
Mode en auto's
The Olympic dus. Recentelijk heeft het Amerikaanse winkelbedrijf Under Armour zijn intrek genomen op de eerste etage, die te bereiken is via een stukje hellingbaan dat herinnert aan de garage van weleer. Under Armour, dat in 2017 een grote winkel (op de plek waar voorheen Supper Club en CoolCat zaten) betrok aan de Kalverstraat, grossiert in sportieve kleding voor jongeren.
Mode en auto's, dat is misschien nog niet zo'n slechte combinatie, hoewel de auto's alleen voortleven in de herinnering. Under Armour krijgt gezelschap van de hoofdkantoren van Bacardi Europe en Deloitte Digital.
Wils ontwierp een strak vierkant blok volgens de 'wetten' van de Nieuwe Zakelijkheid. Strookvormige ramen die de hoek omgaan zodat kopers en autodealers een onbelemmerd uitzicht hebben op de Marathontoren en het stadion zelf.
Aan dat uiterlijk heeft het architectenbureau Rijnboutt niets veranderd. Een deel van de hellingbaan zal worden ingericht als kantoor. Dat wordt nog spannend: bureaus op een hellend vlak.
Terwijl Gebouw Zuid (of I) uit 1932 nog allerlei versieringen kende, is The Olympic juist gespeend van alle opsmuk, met uitzondering van de glazen doos aan de rechterzijde van het dak. Daar was lange tijd een architectenbureau gevestigd - in de tijd van Citroën was het de kantine.
In dit gebouw werd vanaf de jaren zestig de geribbelde bestelwagen HY 1500 geassembleerd, misschien niet de meest flamboyante van alle Citroëns, maar wel een succesnummer. Via een opening in het plafond werden de koetsen door een heftruck op de eerste verdieping geplaatst, waar ze werden afgemonteerd.
Die opening blijkt nu een ideale vide tussen de kantoren, zodat het daglicht tot in het hart doordringt. Dat licht zal ook het vele groen ten goede komen dat de restaurantketen Neni van plan is te plaatsen - er worden vijgenbomen beloofd. Dat moet bijdragen aan de sfeer van het Midden-Oosten.
Neni heeft buiten Nederland al faam opgebouwd door zijn Israëlische/Libanese gerechten. Een transparante plint met veel bedrijvigheid erachter lijkt de voorwaarde voor een succesvolle exploitatie van The Olympic.
Industrieel karakter
De verdienste van Frederik Vermeesch van Rijnboutt is dat het industriële karakter van Gebouw Noord zoveel mogelijk intact is gebleven. Leidingen voor ventilatie, convectoren en andere technische installaties zijn in het zicht gelaten, de betonstructuur is eveneens zichtbaar.
De enorme oppervlaktes lenen zich goed voor een kantoortuin met flexplekken. Fijn dat dit rijksmonument weer glorieert, jammer dat er geen Citroëns meer op het dak staan. Daar komt een daktuin van Okra landschapsarchitecten. Soms win je wat, soms verlies je wat.