+
Het is een van de grootste nieuwbouwprojecten in wording, het Bajeskwartier op de plek van de voormalige gevangenis. Het eerste gebouw staat er nu, Hotel Jansen, niet zozeer een hotel maar een gemeenschap voor studenten. Het is het begin van een groene buurt. De verrassing staat in het groen verscholen.
Op weg naar Hotel Jansen in het Bajeskwartier wekt dit waarschuwingsbord de lach op: Pas op Overstekende Scholieren. Het blijkt gek genoeg geen overbodige luxe want de Wenckebachweg heeft zich ontpopt van een ader voor bedrijfsverkeer in een doorgangsroute voor studenten tussen Spinoza20First en het Amstelstation. En ja Hotel Jansen is misschien niet zozeer bedoeld voor scholieren maar wel voor (internationale) studenten. In die zin is het niet echt een hotel maar een gemeenschap met ruimtes voor long- en shortstay, met gedeelde voorzieningen zoals een ‘wasbar’ en een café-restaurant. Het concept doet denken aan Boot&Co in Houthavens waar het hotelbegrip ook is opgerekt.
Met de voltooiing van Hotel Jansen geeft het Bajeskwartier onmiddellijk een statement af. Maar liefst 100 meter lang meet de schijf en het telt 12 verdiepingen: dit is de XL-maat die de wijk in wording de stad wil bieden. Een joekel dus, van de hand van Moke Architecten. Dat het niet zo massief oogt, komt door de gelede gevel die gaten vertoont, inspringt, verspringt, een doorgang heeft, en een terras aan een toekomstig plantsoen. Dat is nu afgeschermd met doeken want borrelen met uitzicht op een bouwterrein bevordert de eetlust niet.
Met Fiction Factory heeft Moke gezocht naar een juiste sfeer en het unieke materiaal in het interieur van de kamers. (De hotelkamers delen op elke verdieping een woonkamer). Stoffen van de banken en gordijnen komen van een expositie in het Rijksmuseum, de tralies van de oude gevangenis helpen mee om de klimop te laten groeien. Hotel Jansen moet daarmee de boodschap uitdragen van het hele Bajeskwartier: een groene, duurzame wijk waar niet alleen studenten maar ook gezinnen het naar hun zin hebben.
De toekomstige wijk is op basis van een stedenbouwkundig plan van OMA ingedeeld in vier segmenten: het Learning district waar Hotel Jansen onder valt, het Design District (centrum voor creativiteit en experiment), het Central District met een hoogstedelijk karakter en het Amstel District (vooral wonen). Ergens op deze bouwvlakte staan nog restanten van de Bijlmerbajes die worden opgenomen in de wijk.
De ambities liegen er niet om. Er komen galeries, restaurants, een klimroute, een school, gezondheidscentrum, maakplekken en cafés. Ondanks die stedelijke vibe wordt Bajeskwartier ook de groenste wijk van Amsterdam, die uitnodigt tot een gezonde levensstijl. Er worden maar liefst bijna 70 aaneengesloten tuinen aangelegd, afgewisseld met waterpartijen en pleinen.
Nu de sloop bijna is voltooid en de nieuwe torens in hoogte opklimmen valt op hoe omvangrijk deze nieuwbouwwijk zal zijn, Ze zullen de loodsen aan de Wenckebachweg en de trekvaart overvleugelen. Het kan niet anders dan dat in de toekomst ook deze bedrijfjes (drukkerijen, autorijschool, een sexclub en een autoreparatiebedrijf om een paar te noemen) het veld moeten ruimen, zo begeerlijk is de oever van de Weespertrekvaart.
Zo massaal als Hotel Jansen is, zo bescheiden is de houten kubus ernaast. Dit is het Bajesdorp, in het verleden een krakersparadijs. Via obligaties hebben deelnemers een aandeel kunnen kopen in dit gebouw waar een openbare (moes)tuin bij hoort. Grote dromen maar geen grote portemonnee, met die ambitie begonnen de bedenkers van de vrijplaats. Tien jaar hebben de initiatiefnemers aan de kubus gewerkt, in de vorm van een woon coöperatie, een model dat we verder gaan tegenkomen in de stad.
De vier etages die de komende maanden worden opgeleverd herbergen12 woningen (sociale huur en middeldure huur) plus zes studio’s voor kunstenaars en activisten. De bamboe gevel met zijn scherpe hoeken en vlakke ramen (ontwerp Martin Kuitert van Studio Seven) is de verrassing op de plek waar ooit de directeursvilla van de bajes stond. Het bestaande groen lijkt zich om het gebouwtje heen te krullen.
Terwijl Hotel Jansen goed beschouwd een streng complex is, en misschien zelfs onpersoonlijk, is deze in het groen verscholen vrijplaats nu al een oase in het Bajeskwartier. Het is de menselijke maat die de stad nodig heeft.