Cityplot Buiksloterham, dat is een modulair stedenbouwkundig concept voor dit deel van Amsterdam Noord. In 2025 moet het volledig gebouwd zijn, maar nu al zijn de resultaten zichtbaar aan weerszijden van het Tolhuiskanaal. Een Herengracht voor Noord?
Dat lag natuurlijk voor de hand, dat er een roze huis zou worden gebouwd aan het Albert Molhof in Buiksloterham. Dat hof is een speelse collage van zelfbouw en hogere woonblokken met een parkeergarage op de hoek. Twee van dergelijke garages moeten de gedeelde of de privéauto van de bewoners bergen, zodat de straten en hofjes verkeersvrij blijven. Die parkeergarages, hoe fraai ook, zijn een noodzakelijk kwaad: liever had je een ondergrondse voorziening gewenst.
Het Albert Molhof is evenals het Ton van Duinhovenhof deel van het Cityplot Buiksloterham, een stedenbouwkundig concept dat bureau Studioninedots voor dit gebied heeft bedacht. Dat concept ziet er zo uit: een hofje wordt omringd door hoogbouw in de vorm van een vierkant grit. De bewoners delen de publieke ruimte, regenwater wordt opgevangen in het Tolhuiskanaal dat door de wijk stroomt, de daken zijn waar mogelijk bekleed met sedum en groen. Voorzieningen als een medisch centrum, winkels en scholen zijn aanwezig in elke ‘plot’.
Het resultaat is een hoog stedelijke wijk met een dorps karakter. De architectuur is dienend aan het stedenbouwkundig programma. Extravagante uitspattingen zul je er niet tegenkomen, hoewel de zelfbouwers hun best hebben gedaan hun stadsvilla een markante uitstraling te geven. Ze gebruikten veel glas, waardoor de binnentrap zichtbaar is, een houten bespanning, een puntdak en waar het kan een klimop of wingerd.
Als een Rubik’s Cube, zo rijgen de plots zich aaneen waarbij zich nu de twee torens 360Degrees met 122 appartementen hebben gevoegd aan de kop van de Grasweg. 360Degrees, ja want Studioninedots heeft zijn best gedaan een alzijdig complex te maken, dus zonder voor- en achterkant en met overal vrij uitzicht. Of dat richting het IJ gaat lukken moeten we afwachten. Dat kavel aan het water is pas net bouwrijp.
360Degrees is opgezet volgens het patroon dat momenteel overal, maar dan ook overal, in Amsterdam opduikt: studio’s van 33 tot appartementen van 107 vierkante meter. Meer smaken zijn er kennelijk niet in de huursector. Opvallend zijn de vier meter hoge plafonds op de begane grond en dat is geen sinecure. Omdat er zo dicht en compact gebouwd wordt, is elke straal daglicht welkom.
Waarschijnlijk is 360Degrees pas over enkele jaren op waarde te schatten als het groen over de terrassen kruipt en bloeit. De kubusvormige terrassen in het hart van het complex zijn namelijk de frivole schakels tussen de tamelijke strenge torens. Maar eigenlijk gaat het bij de kop van de Grasweg niet om mooi of lelijk: het is de filosofie van een gemeenschap nieuwe stijl, van flexibiliteit en van een ecologische footprint. Circulaire black pepper raw stone (gerecycled afval) die onderin donker is en naar boven lichter kleurt. Buiksloterham heeft zich tot doel gesteld dat het milieu geen last mag ondervinden van vervuiling en verspilling. Bouwmaterialen zijn circulair, de spoeling voor toiletten en wasmachines is verdeeld in groen of grijs.
Het bijzondere van dit deel van Noord is dat het niet lang geleden een onaanzienlijk industrieterrein was, waarvan sommige loodsen en bedrijven nog getuigen. De Grasweg: wat voor beeld kon je daarbij verzinnen? Hoe heeft dit beeld kunnen kantelen? Door de bouw van een brug over het Tolhuiskanaal is er geleidelijk aan een route ontstaan van de A’DAM-toren naar de NDSM-werf, die vroeg of laat kan omslaan in een wandelboulevard aan de noordelijke IJ-oever.
Het Tolhuiskanaal ontpopt zich als een soort Herengracht van Noord met de Leen Jongewaardkade aan noordkant. Leen Jongewaard. Zou hij hier ooit van gedroomd hebben? In de ronkende taal van het makelaarskantoor worden de verdiensten van 360Degrees geprezen: de nabijheid van de A10 en Schiphol, de winkelstraten in de Haarlemmerbuurt en de Van der Pekbuurt. Doorzichtige prietpraat, als je bedenkt dat het veer van Pontsteiger naar de Distelweg in het weekend niet vaart en door de week om het half uur. Zal wel met personeelsgebrek te maken hebben,