In de Houthavens West verrijst hotel Boot&Co, een long-stay accommodatie met een opvallend zinken mansardedak. Is dit de vorm van architectuur die Thiery Baudet eindelijk zal bevallen?
““Misschien dat de architectuur van Boot&Co Baudet bevalt””
Het gebeurt zelden dat een politicus zich uitlaat over architectuur. In die zin is het opmerkelijk dat Thierry Baudet, de leider van Forum voor Democratie, zijn smaak op dat vlak heeft kenbaar gemaakt. Rem Koolhaas moet het van hem ontgelden, als representant van de verschrikkelijke moderne bouwkunst.
Voor Baudet is er al honderd jaar geen fatsoenlijk gebouw meer op Nederlandse bodem verrezen, als je afgaat op de mening die hij in AD en HP/De Tijd heeft verkondigd.
Gelukkig voor Baudet is het tij aan het keren: er is zowaar een teken van boreale architectuur te bespeuren. Hij hoeft alleen maar de Houthavens te bezoeken, die vrijwel geheel doordrenkt is van nostalgie.
Voorlopige bekroning daarvan is Hotel Boot&Co van de Duitse architect Hans Kollhoff. Zinken mansardedaken met puntvormige dakkapellen zoals je die zelden tegenkomt in Amsterdam, een volstrekt symmetrische plattegrond en een deftig oprijzend silhouet - we stappen terug in de zo geliefde 19de eeuw van Baudet.
Postmodernisme
Kollhoff mag zijn roots weliswaar in Berlijn hebben (en dan vooral op de gereconstrueerde Potsdamerplatz), hij laat zich tegenwoordig niet onbetuigd in Amsterdam. Op het Stadionplein heeft hij een potsierlijk blok achtergelaten waarin het Amsterdamse Proeflokaal is gevestigd. Het enorme dakoverstek en de boogvormige vensters verwijzen eerder naar een Midden-Europese cultuur dan naar de Amsterdamse historie. Net zo erg is het woningblok op de hoek van de Czaar Peterstraat en de Cruquiuskade dat met zijn zuilen en timpaan een verlate oprisping van het postmodernisme is.
In feite is Hotel Boot&Co dat ook: de vorm verwijst naar industriële gebouwen die hier nooit hebben gestaan, naar Hotel New York in Rotterdam wellicht. Kollhoff prijst zijn ontwerp aan als een eigentijdse vorm van de Amsterdamse School. In het hart van het long-stayhotel bevindt zich een atrium met een reusachtige glazen pui - die wekt de indruk open en toegankelijk te zijn, maar spiegelt zo dat binnenkijken niet mogelijk is.
Daktuin
Dat is overigens het karakter van het hele gebouw: een fort in de wijk, een bastion, waarvan de voorkant zich aan de achterkant, het water bevindt. De verhoogde plint van Belgisch hardsteen maakt het ongenaakbaar. De tuin op een plateau aan de waterkant, zoals te zien op de artist's impression, lijkt onbereikbaar voor buurtbewoners.
De functie van long-stayhotel kun je gerust dubieus noemen: in de 82 appartementen/kamers vestigen zich voor lange tijd buitenlanders die geen binding met de omringende Houthavens zullen hebben. In de folder heten dat Young Dynamic Urban Professionals. Dat wordt in de hand gewerkt door de architectonische opzet. De bewoners krijgen de beschikking over een daktuin, een inpandig restaurant en een wellnessvoorziening. Ze hoeven niet eens de deur uit als ze niet willen. Vergeleken hiermee is Pontsteiger een wonder van openheid en moderniteit, iets waarvan Baudet wel zal gruwen.
Niet overtuigend
Nu de Houthavens een eind op weg zijn, is het mogelijk je een beeld van de nieuwe wijk te vormen, zeker nu de eerste straat op het Stettineiland is opgeleverd en het eerste water in de gracht is toegelaten. Die straat zou zomaar in een provinciale Vinex-wijk kunnen passen; het grachtje tussen het Memel- en Narva-eiland is gedoemd een open riool te worden dankzij de ramen van de parkeergarage op waterniveau en de rommelige achterkant van de huizen op het Narva-eiland. Daartegenover staan elegante bruggen tussen de eilanden, beter en slanker dan die op IJburg.
Nee, helemaal overtuigend is het hart van Houthavens nog niet. Het lijkt erop dat saaiheid koste wat koste vermeden moest worden. Diversiteit is een mooi streven maar het gevaar van een allegaartje ligt op de loer. De bewoners van Boot&Co zal het vermoedelijk een zorg zijn: die kunnen zich onttrekken aan de wijk.