In juni 2023 trekken de medewerkers van Booking.com in het nieuwe hoofdkantoor op het Oosterdokseiland. De afgelopen week was het interieur van deze kolos al te bezichtigen. De City Campus is bigger than life.
Eigenlijk laten luchtfoto’s pas goed zien hoe kolossaal het hoofdkantoor van Booking.com op het Oosterdokseiland is. Het heeft de statuur van een oceaanstomer of losgerukte ijsschots, en dat kon ook, want het is het diepste en breedste kavel op het eiland. Het is met recht het daverend slotakkoord van een nieuwe stadswijk waarvan de aanleg 23 jaar geleden begon.
Booking.com, ontworpen door Ben van Berkel/UN Studio, laat zich alleen beschrijven met superlatieven. Als het in juni 2023 echt opengaat, herbergt het 5000 medewerkers, het grootste restaurant biedt plaats aam 850 gasten, de plantenwatervallen langs de wanden, in potten en bakken vestigen vermoedelijk een groen-record. Het kantoor is dan ook niet zomaar een kantoor maar een city-campus. Met 63.500 vierkante meter oppervlak hoort het tot een van de grootste binnenstedelijke werkgemeenschappen in Europa. Het jaar 2022 kan de geschiedenis ingaan als het jaar van spektakelarchitectuur met behalve Booking, Sluishuis en Valley.
De ultradure appartementen horen ook bij de Booking-campus
De twee atriums vormen het hart van de campus – een begrip dat je eerder associeert met een park. Denk aan Google of Apple. Booking is de Nederlandse equivalent maar dan wel overdekt en met een golf daglicht dat via de daken binnenvalt. En zonder zwembad en fitnesszaal die Amerikanen wel aanbieden. Het is de constructie die de meeste indruk maakt. Van Berkel, die Rem Koolhaas ‘versloeg’ in de prijsvraag, ontwierp kolommen in de vorm van XL-kraaienpoten. Zij ondersteunen het dak. Overigens is kolom niet het juiste woord: het zijn betonnen boomstammen die schuin in de ruimte staan.
Dat is constructief een huzarenstukje en tegelijk ook een beproefd middel om de hal te markeren en identiteit en geborgenheid te geven. Want de twee atriums zijn gigantisch zoals alles groot is in de campus. Neem het gebruikte staal: dat komt in de buurt van de Eiffeltoren.
Roltrappen en brede trappen leiden naar de centrale vloer op de 2e etage. Vandaaruit waaieren de werknemers uit over loopbruggen en terrassen naar werkplekken en zogeheten breakout rooms. Wie uren achter een computer zit, moet zich immers ergens zijn ogen de rust kunnen geven. Van Berkel gebruikt de term wayfinding. Het vele meters lopen houden de medewerkers fit en biedt ook de gelegenheid om elkaar te ontmoeten.
Het westelijk deel van het complex is een rechthoekige toren met 41 appartementen in het ultraluxe segment. Verrassend, op de etage boven de appartementen, is Club11 ingericht, die verwijst naar de legendarische dans- en eetgelegenheid van het voormalige Post CS. Club 11 ligt op dezelfde hoogte en bijna op dezelfde plaats van zijn voorganger en is bedoeld voor de vrijmibo’s en Freaky Fridays van het Booking-personeel.
Dat hier een internationaal gezelschap neerstrijkt, blijkt alleen al uit de aangekondigde menukaart van de drie restaurants. Halal, curries, vegan en veel groente, terwijl kroketten worden geweerd. Daarvoor zal de enkele Nederlander naar de dichtstbij gelegen Febo moeten. En dan zijn er nog gebedsruimtes, kolf- en borstvoedings-nurseries: er wordt alles aan gedaan om de medewerkers een thuisgevoel te bezorgen.
De crux van een megakantoor als deze campus is de akoestiek. Er kunnen speciale geluidsabsorberende wanden worden geplaatst, de beplanting doet haar rustgevende werk en dan zijn er uiteenlopende soorten vloerbedekking die het lawaai dempen. ‘Je wil niet dat het gesprek tussen collega’s drie tafels verder woordelijk te horen is’, zegt de installatieadviseur Royal Haskoning.
Het hoofdontwerp mag dan van UN Studio zijn, er zijn maar liefst zeven verschillende interieurarchitecten aan te pas gekomen voor de restaurants, uitgiftebuffetten en loungeplekken. Mintgroene metalen frames met plantenbakken rondom de bars: het is wel erg jaren tachtig, net zoals de halfronde zitjes overal in het atrium. Het retro-design doet afbreuk aan de overrompelende architectuur, de geruststellende gedachte is dat het er over zes jaar weer verwijderd kan worden.
De kritiek van sommige Amsterdammers was en is dat op deze eretribune in de stad een internationale campus is gesticht waar bewoners niets te zoeken hebben. Het is een begrijpelijk commentaar, ingegeven door de protesten uit de jaren tachtig dat ‘wonen een recht is’ en dat sociale woningbouw ook een plaats moet krijgen. Tja, toen de eerste plannen voor het Oosterdokseiland bekend werden, was het duidelijk dat dit eiland zich in ambitie en functionaliteit aan de stad zou onttrekken. Dat is niet terug te draaien. En het is een schrale troost dat de plint van Booking.com een publieke functie krijgt met een event center en er zeven bomen op de kade worden gepoot.