Opnieuw is er een XXL-complex opgeleverd in Amsterdam, The Pulse aan de Gustav Mahlerlaan combineert kantoren, wonen, bioscopen en een heus dakbos met een kronkelpad. Dan is het ook nog eens het meest energiezuinige complex van Europa.
Het wordt toch wel een leuk stukje he?
Die boodschap wordt me ettelijke keren meegegeven bij de persontvangst aan The Pulse. Nou stukje, nee. En leuk? Afwachten maar.
Leuke architectuur bestaat immers niet. Wel iconische, extravagante, opzienbarende en afzichtelijke, noem maar op. In welke categorie valt The Pulse? Eerst maar eens de feiten. Het multifunctionele complex aan de westkant van de Zuidas omvat kantoren, appartementen, dertien (!) bioscoopzalen, een grand café en een kleine supermarkt. Tussen de twee toren strekt zich een dakbos uit – nee geen daktuin – dat gevuld is met volwassen berken en sparren. Wie daar gaat wonen of kantoor gaat houden hoeft het pand niet uit. Alle voorzieningen zijn er.
In Amsterdam tekent zich een tweedeling af tussen XXL-superblocks enerzijds en miniatuurhuisjes (tiny houses van 30 vierkante meter) anderzijds. The Pulse en het Maritimhotel in Noord vallen in de eerste categorie, veel studio’s voor starters of gescheiden mannen in de tweede. Wie geld heeft kan bijvoorbeeld terecht in de penthouses bovenin The Pulse, hoewel er ook kleinere huurwoningen onderin zijn. Uitzicht - en dat is adembenemend in het complex - heeft een prijs.
The Pulse is een gezamenlijk ontwerp van MVSA, VMX en Delva Landschapsarchitecten. Het Rotterdamse Vorm (een bouwende projectontwikkelaar), dat inmiddels zeer actief is in Amsterdam (Oostenburg, het Sluishuis en het Bajeskwartier), zette hoog in. The Pulse moest de kers op de taart in de Zuidas worden. Sinds 2019, toen het team de tender won, is er gesleuteld en getekend aan het gebouw. Het was een waar puzzelstuk. Uiteindelijk wordt het een U-vormig complex met een postzegelpark en vijvers in het hart. De blinde muren aan weerszijden geven aan dat er nog vleugels zullen bijkomen.
De baksteen toren met zijn erkers, hoeken en uitstulpingen is een verwijzing naar de Amsterdamse School, die prominent aanwezig is in Amsterdam-Zuid. Het is daarnaast een modieuze vorm van architectuur die er alles aan doet om niet saai gevonden te hoeven worden. Torens die in brokstukken uiteenvallen, het is te zien in Valley, ook op de Zuidas en in Orato aan de Weespertrekvaart. Het voordeel van een dergelijke typologie is dat bewoners de beschikking hebben over verspringende terrassen en balkons met veel privacy. Het lagere tussenstuk is door Delva Landschapsarchitecten ingericht als een dakbos met een kronkelende roodmetalen loopbrug tussen het struweel. ’s Avonds wordt het feestelijk verlicht en biedt het zicht op de ring A10 met zijn niet aflatend autoverkeer. Aan de zuidkant de sportvelden van Buitenveldert. Het opgetilde bos is alleen toegankelijk voor de werknemers in de oostelijke toren.
Die toren is het meest innovatieve deel van het complex. Dit is de inbreng van Edge dat zich heeft bekwaamd in slimme en gezonde gebouwen. De ramen zijn gevat in kozijnen van hergebruikte petflessen en hellen voorover. Dat levert niet alleen een uiterst spannende gevel op maar is ook functioneel. Valwinden die hoogbouw vaak parten speelt, worden zo voorkomen, terwijl de bovenkant van de vensters zijn bekleed met zonnepanelen. Het verkeer raast aan de voet van The Pulse voorbij zonder dat je er iets van hoort: het lijkt wel een kleurrijke stomme film.
Hoe valt die glazen gevel te reinigen? Hooguit eens in de drie jaar, verzekert de ontwikkelaar, en dan nog. Door de ruiten schuin te plaatsen hebben regen en wind minder invloed op de gevel. Achter die levendige gevel strekken zich kantoorvelden uit die tot de grootste van Amsterdam gerekend worden en inmiddels al zijn verhuurd aan verschillende (ICT) bedrijven.
Dan de entree. Hier zullen vanaf april de filmliefhebbers worden opgevangen om vervolgens te kunnen doorstromen naar de zalen. In de langwerpige lobby, door de architecten een blurring space gedoopt, strijkt een filiaal van de IJsbreeker neer. Dat mag nu nog een ondefinieerbare ruimte zijn, wat met dividing walls wel zal worden opgelost. Opvallend aan de entree is een gekartelde wand van baksteen achter de receptiebalie, en een vide waar de trappen over elkaar heen buitelen, met ertussenin volwassen bomen. Het is ongetwijfeld een van de verrassendste nieuwe plekken in Amsterdam van dit moment.
En dan is er nog zoiets als de energieprestatie. The Pulse beroept zich erop een BREEAM-outstanding certificaat te hebben, volgens de ontwikkelaar het duurzaamste en zuinigste van Europa. Dat zijn zoals gebruikelijk onzichtbare verdiensten, die zich uitbetalen in een laag verbruik en een hoger comfort. Voor de stad en de Zuidas in het bijzonder is het belangrijk dat er een levendige functie is toegevoegd en dat in een gebied dat ’s avonds en in het weekend doods is. De bedoeling is dat er een wandelroute vanaf station Zuid via de lobby richting het VU AMC zal ontstaan. En dat de IJsbreeker een terras langs het talud van de A10 krijgt.
Dat is natuurlijk afwachten en of het leuk zal worden, eveneens. Maar de gunstige voorwaarden zijn dankzij de innovatieve architectuur geschapen.