In september 2024 opende het vernieuwde Ronald McDonaldhuis, Huis Emma, zijn deuren na een ingrijpende verbouwing en reconstructie. Tijdens die verbouwing moesten families en staf hun tent opslaan in MyDomain er tegenover. Wat er nu is gebouwd beantwoordt aan het archetypische Nederlandse huis maar dan wel met alle comfort en lichtheid.
Het was de Amerikaanse kinderoncologe Audrey Evans die in 1974 met het idee kwam: een logeerhuis voor ouders van ernstig zieke kinderen. Ze merkte dat de familie op de gang van het ziekenhuis moest bivakkeren bij de zaal waar hun kind lag. In Amerika zijn de omstandigheden zwaar door de lange afstanden tussen huis en ziekenhuis.
Dat werd de geboorte van het Ronald McDonaldhuis, zo genoemd omdat het werd gesponsord door de hamburgerketen. Het eerste huis staat in Philadelphia, Amsterdam had de eer om de eerste vestiging van Europa te openen in 1985 naast het AMC.
Na 38 jaar was dat huis op. Gedateerd, misschien wat al te klinisch, met zeil op de vloer en veel beton. Het gelijknamige kinderfonds besloot geld te steken in een nieuw huis en voor de top te gaan: een gerenommeerd architectenbureau dat met een aangepast concept zou kunnen komen. Het werd het Amsterdamse bureau Heyligers. Dat kwam met een ingenieus voorstel: het bestaande blok tot op de helft slopen maar wel de structuur intact te houden en de logeerkamers te vernieuwen. Aanleiding voor de verbouwing was niet alleen de verouderde opzet maar ook de sloop van de brug tussen het huis en het station. Want het AMC besloot de parkachtige omgeving aan te pakken. Dat is nu een zeer aantrekkelijke openbare tuin, een plek voor verpozing en om op adem te komen.
In 1 jaar en 9 maanden werd de klus geklaard en zie daar: nu staat er een vriendelijk en uitnodigend huis aan de Meibergdreef. De nieuwbouw omvat een lichte ontvangstruimte, kantoren naast de ingang, een royale eetkeuken met zes kookeilanden en met loungeplekken in de bijruimtes. Sponsoren als Bruynzeel en Artifort leverden de inventaris voor een prix d’amis, en hotelketens als Pulitzer en Casa verbonden hun naam (en budget) aan de hotelkamers. Families kunnen er voor 15 euro per nacht logeren.
De wens was er een echt huis van te maken. Huis Emma moet families een geborgenheid en thuisgevoel geven, niet overdreven luxe maar wel met respect voor intimiteit. Het is in alle opzichten een archetypisch huis dat Heyligers ontwierp, dus met een puntdak maar wel met een transparante kopgevel die wordt doorbroken met diepe houden lamellen. Die gevel verving de vroegere gesloten pui. Zo open als de noordelijke facade is, zo gesloten is de zijgevel aan de Meibergdreef die met de weg meebeweegt en prachtige inkepingen en nissen laat zien waardoor er binnen licht valt.
Heyligers gebruikte voor de buitenwanden, maar ook binnen, afrormosia, een West-Afrikaanse teaksoort die minder rood/oranje is dan het teak dat we kennen. Het geeft een warme uitstraling en draagt binnen ook nog eens bij aan een prettige akoestiek. Het linoleum heeft plaatsgemaakt voor een composietvloer die veel lijkt op terrazzo. De kleurige vlekjes komen van gerecycled plastic uit het ziekenhuis. Duurzaamheid en circulariteit, daar staat Huis Emma vol mee. Het oude blok is bekleed met zink dat ook uit de sloop vrij kwam,
Zomers moet het voor de families een eldorado zijn aan de zuidkant waar een bijenhotel en boomtakken voor kruipend gedierte de kinderen zullen vermaken. Intussen kunnen de gasten uitblazen op het terras. Het interieur wandelt van verrassing naar verrassing. Een speelhuis waar de kinderen door een kleine opening zich te buiten kunnen gaan aan fel gekleurde objecten – Ikea eat your heart out met dat ballenbad – en de was- en droogruimte met een bar waar men een praatje kan voeren terwijl de machines hun werk doen.
En overal duikt de afrormosia op, ine verticale stroken en zoals in het plafond van de grote huiskamer met uitzicht op de tuin. Dat v-vormige plafond correspondeert met de vorm van de lage vleugel dat de verbinding vormt met het oude blok uit 1985. Het hoogteverschil tussen de nieuwbouw en dat blok is opgevangen met subtiele trappen.
Het zijn natuurlijke verdrietige omstandigheden die families doormaken in en buiten Huis Emma en er vloeit geregeld een traan of er wordt gevloekt. Maar deze joyeuze omstandigheden gun je de gasten : dat maakt een situatie draaglijk. Hoe architectuur kan bijdragen aan het welzijn van de mens.