Voor het eerst heeft Rochdale studio’s van 30 vierkante meter aangeboden aan huurders, omdat daar bij oudere senioren behoefte aan is. Die zijn deel van een nieuw blok aan de Tweede Kostverlorenkade dat opvalt door een arcade op de kade, een stoer gebaar dat past bij de historie van de Bellamybuurt.
Een vleugje Italië in de Bellamybuurt. Wandelend vanaf de Kinkerstraat op de Tweede Kostverlorenkade zou dat zomaar de conclusie kunnen luiden. Want het complex op de kade heeft dankzij zijn overkapte dak van de stoep een onmiskenbare Italiaanse uitstraling. Een portico of arcade. Een type gebouw dat je zelden in Amsterdam tegenkomt, en dat is jammer omdat een arcade – kijk in de Raadhuisstraat – kan bijdragen aan verkoeling in zomer en beschutting tegen de regen.
De portico aan de Tweede Kostverlorenkade is de vondst van Inbo architecten om zo een architectonisch gebaar te maken naar de vaart. Woningcorporatie Rochdale besloot tot nieuwbouw op deze plek nadat een blok dat hier stond te bouwvallig was om te restaureren. Het viel bijna om als je er met de vinger tegenaan drukte, zo beschrijft de projectleider de situatie. De woningcorporatie nam het blok in een grijs verleden over van een particuliere eigenaar.
Die bouwval stond dichter op de kade, waardoor fietsers een hekje opzij moesten duwen om verder te fietsen. Nu is er een royaal wandelpad geschapen naar de nabijgelegen kinderboerderij. Het blok van Rochdale/Inbo neigt door het sierlijke metselwerk en de dieprode baksteen naar de Amsterdamse School. Ronde hoeken, inspringende muurvlakken en gebogen colonnades in de arcade: het geeft dit blok een deftig en stoer uiterlijk – en dat voor sociale woningbouw. Het plafond van de portico is versierd met een patroon van kleurrijke vlakken, kleuren die aansluiten bij het groen van de kinderboerderij en de rode baksteen: hiervoor werd graffitikunstenaar Mr June van Museum Straat ingeschakeld.
Het complex is nadrukkelijk bedoeld voor jongere senioren, de 38 sociale woningen zijn met 30 vierkante meter klein, een gebrek dat gedeeltelijk wordt gecompenseerd door het uitzicht op de vaart. Rochdale was anders dan Lieven de Key niet thuis in dergelijke tiny houses en merkte dat er behoefte aan was bij huurders. Hoe klein ook de studio’s, iedereen kan elkaar ontmoeten in de gemeenschappelijke tuin aan de achterkant of op de ruime galerijen. Mocht de woonwens veranderen dan zijn de studio’s moeiteloos aan elkaar te schakelen. Overigens zijn er op de koppen van het gebouw ook grotere appartementen, rond 45 vierkante meter. Voor sociale woningbouw is het blok opvallend luxueus: een eikenhouten trap met een groene balustrade bij de ingang – dat verschilt van de betonnen trappen van 30 jaar geleden, waarschijnlijk in het belendende complex.
De Tweede Kostverlorenkade is een prettig allegaartje van bouwtypes net als de achtergelegen Bellamybuurt. Anonieme blokken uit de jaren zestig en zeventig wisselen elkaar af met voormalige boerderijtjes en huisjes die vaak lager liggen ten opzichte van de straat. Hier zijn de sporen nog vindbaar van het veenweidegebied, dat in handen was van het Ambacht Nieuwer Amstel. In 1896 annexeerde Amsterdam de polder, terwijl de Kostverlorenvaart gegraven werd als verbinding tussen de Nieuwe Meer en het IJ. De verkaveling, het stedenbouwkundig weefsel, wijkt door zijn grilligheid af van het strenge geometrische patroon, zoals in de Pijp (het plan van Van Niftrik).
Deze buurt was lang het domein van industrie. Leerlooierijen, diamantslijperijen, een ijzergieterij en vooral houtzaagmolens streken neer langs de Kostverlorenvaart. Verder waren er brood- en beschuitbakkerijen en cacaofabrieken. Die vaak hogere bebouwing, dat silhouet is terug te vinden in het complex van Rochdale – en de kleur baksteen komt terug in de Westermoskee aan de overkant. In die zin is het een bescheiden knipoog naar de geschiedenis. En wie dat over honderd jaar is vergeten, kan de capsule openen die in de voorgevel is ingemetseld. Daarin verzameld de woorden, spullen en herinneringen van de buurtbewoners, bij de start van de bouw en nu is afgedekt door een steen uit een van de