Houtrak is een van de vele nieuwe woonblokken op Oostenburg. Dat ligt strategisch op de kop van de Oostenburgervaart en heeft als bijzonderheid dat het is opgetrokken uit naar schatting honderdjaar oud beschoeiingshout. Daarmee is een levendige gevel gegarandeerd.
Zou Houtrak op Oostenburg de moeite waard zijn geweest om te recenseren als het in beton of baksteen was uitgevoerd? Het is de vraag. Want de meerwaarde van het alzijdige blok is het gebruik van naar schatting honderdjarige beschoeiingsbalken, gerecycled Azobehout om precies te zijn. Dat bezorgt Houtrak een doorleefd uiterlijk, stoer en onverbiddelijk dat past bij het industriële karakter en de geschiedenis van Oostenburg. Dit was immers het domein van scheepswerven, machinebouw en magazijnen.
Wat verder in het voordeel speelt van Houtrak is dat het in de ereloge van Oostenburg staat, op de kop van de Oostenburgervaart. Zo’n vrij uitzicht op een langwerpig kanaal is een zeldzaamheid in Amsterdam: de VOC-kade aan de westkant van Oostenburg komt in de buurt.
Architect van Houtrak is Marcel Lok die faam heeft verworven met Spaarndammerhart, een voorbeeldige invulling in de Spaarndammerbuurt met verwijzingen naar de Amsterdamse School in de omgeving. Zo rijk aan details als daar is Houtrak niet, dat moet het hebben van die verweerde houten gevel met sporen van eerder gebruik. Gelikt is het niet, waarmee het blok met zijn 36 koopappartementen afwijkt van de vele woonblokken op Oostenburg. Houtrak bestaat uit twee segmenten, het prominente houten blok en daarachter een vierlaags volume met sheddaken, voorzien van zwartbruine metalen cassettes.
De gemeenschappelijke daktuin
Zorgeloos was en is de toepassing van Azobe niet. Een bewoner die me rondleidt, wijst op getordeerde planken in de gevel die naar voren wijken en vervangen dienen te worden. Ook de afvoer van het hemelwater is niet vrij van ongemak. Door de constructie van de balkons, waar een afvoergeul onjuist is aangebracht, beweegt zich bij stevige buien beweegt een regengordijn voor de ramen, zelfs in het droogste voorjaar in decennia. De sporen van wateroverlast zijn zichtbaar in het hout onder de balkons. Het meest dramatisch is de toestand van een hoekappartement op de begane grond dat door opkomend water niet bewoonbaar is.
Het is, zegt de bewoner, de fout van de uitvoerder, Vorm2050, die Houtrak in opdracht van Vorm Ontwikkeling bouwde. Dat ging weliswaar snel door het modulaire systeem maar ging ten koste van de zorgvuldigheid waardoor kopers veel langer moesten wachten op de oplevering van hun appartement.
Het is niet overal hout dat de klok slaat. De appartementen zijn uitgevoerd met fraai gladgestreken prefab betonnen platen, werden merendeels casco opgeleverd, waardoor een flexibele indeling mogelijk was. De houten kolommen in de kamers camoufleren waarschijnlijk een stalen constructie. Ronduit monumentaal zijn de sterk uitkragende en dus royale balkons die gedragen worden door robuuste liggers.
De binnenhof
In het hart van Houtrak bevindt zich een binnenhof waarop de ramen van de slaapkamers en werkruimtes uitkijken. De muren: geribde metalen wanden, lichtelijk onbevredigend maar het gebruik van doorleefd hout zou de aanblik te donker en te somber hebben gemaakt. Tenslotte klimmen we naar de daktuin op de zesde etage, dat een ontmoetingsplaats voor de bewoners moet zijn. Daktuinen – met de grootste op het schuine dak van Nemo, vormen een aanwinst voor Amsterdam. Vanuit Houtrak zijn er diverse en reeds volgroeide voorbeelden te zien. Dat is in het toch wel erg dichtbebouwde Oostenburg geen sinecure. Afgezien van een hof met trappen en een met wadi’s is het beslist een stenige wijk.
De bewoners van Houtrak boffen. Ze kijken niet alleen uit op de vaart maar ook op de begroeiing aan de oostzijde, tuinen van particulieren en een parkje met speeltuin. Wie er langer woont en gewend is aan de stilte zal de kinderziektes (met bijkomende ergernissen) vergeten.