Maak een complex met woonloodsen was de opdracht aan de architect, Sputnik uit Rotterdam. Want het karakter van Sloterdijk is nu eenmaal industrieel. En nu staat er sinds kort Lycke, aan geschurkt tegen het spoorviaduct.
Wordt er eigenlijk gewoond op Sloterdijk? Een paar jaar geleden zou je daar beslist nee op geantwoord hebben. Sloterdijk is nu eenmaal een verkeersknooppunt, omgeven met kantoren, onderwijsinstellingen, klinieken en een casino. Maar sinds enkele maanden is het tij gekeerd. Op een onmogelijke plek, want zo ongeveer aan geschurkt tegen het spoorviaduct van de trein richting Hoorn staat het appartementencomplex Lycke. Lycke, dat betekent Geluk in het Zweeds: hoe ironisch wil je het hebben? De band met Zweden is verder de Arlandaweg, genoemd naar de luchthaven van Stockholm.
Op deze plek begint dus de leefbaarheid van Sloterdijk want behalve Lycke staan er meer flatgebouwen gepland. Volgens de architect Bert Karel Deuten van Sputnik Architects was het een braakliggend terrein en luidde de opdracht bij de competitie: ‘woonloodsen’. Huh? Dat veronderstelt containers waar gewoonlijk nooddruftige studenten in worden opgeborgen. Die loodsen staan al in Sloterdijk, maar dan aan de noordkant van de spoorlijn Amsterdam-Haarlem. Daar zit onder meer horeca in.
Woonloodsen is in die zin een terechte aanduiding omdat het gebouw een brug wil slaan tussen het industriële karakter van Sloterdijk en de toekomstige woonfunctie. Dat valt af te lezen aan de zwart gesausde stalen H-profielen waarmee de appartementen op de begane grond zijn ‘afgebiesd’. En dat geldt ook voor de gestapelde dozen waarin de appartementen zijn ondergebracht. Hier vinden starters, statushouders en enkele gezinnen onderdak in sociale huurwoningen die in grootte variëren van 30 tot ruim 70 meter vierkante meter. De starters in het ene blok, de statushouders in het andere, ieder zijn eigen doos. Je zou het een soort collage kunnen noemen, dit ensemble, niet per se fraai maar wel doeltreffend.
De gestapelde architectuur begint een kleine modegril te worden in de bouw. Het NHOW-hotel bij de RAI is er een goed voorbeeld van en in Noord komt deze vorm ook voor. Het is een beproefd middel: het breekt met de uniformiteit en anonimiteit, gewoonlijk in monolithische torens. In het stedenbouwkundig plan voor Sloterdijk was het min of meer een voorschrift: maak een onderscheidend gebouw. Een herkenningspunt in een stadsdeel in wording dat tot dusver niet uitblinkt door markante gebouwen.
Deuten heeft een ingenieuze stapeling bedacht die in de smaak viel bij opdrachtgever Eigen Haard. Welstand ook tevreden. Boven een zwarte en brede plint volgt een etage met witte gevelplaten en loggia’s. Daarboven springt Lycke in en is de gevel bekleed met latjes waarop – hopelijk – later dit jaar planten zullen groeien. Dan een uitspringende messingkleurige box met horizontale geribde stroken. Lycke eindigt met een ranke witte opbouw en daarboven – onzichtbaar – is nog plek voor de installaties (lift, koeling, ventilatie). Horizontaal en verticaal wisselen elkaar af zonder dat de eenheid in gevaar komt.
Er hangen Oekraïense vlaggen uit sommige ramen en op de begane grond kondigen de bewoners de Lycke-buurtkamer aan. Hoera! We zoeken jou! Bedoeld om het doodse karakter van Sloterdijk uit te bannen.
Kunnen de bewoners nog een luchtje scheppen? Er zijn gemeenschappelijke terrassen, zegt Deuten, zichtbaar rondom de derde box. De loggia’s op de schaduwrijke noordkant lijken me niet uitnodigend, en vooral niet omdat hier trein, bus en auto vlak langs schieten. Het blijft toch wonen op of naast een verkeersknooppunt: het is niet anders. Ook Geluk heeft een keerzijde.
Maar goed: Amsterdam zit te springen om betaalbare accommodaties en elke vierkante meter kan daarbij helpen. Aan de westkant wordt gewerkt aan een hogere toren, Vertical. De teerling is geworpen. Er mag gewoond worden op Sloterdijk.