Overrompelend, zo kan het interieur van de verbouwde V&D aan de Kalverstraat het beste worden genoemd. De ingreep doet recht aan de historie; een vide brengt licht in het hart van het oude warenhuis.
Achteraf bekeken zijn gemakkelijk allerlei conclusies te trekken. Dat het faillissement van Vroom en Dreesmann bijvoorbeeld niet zozeer te wijten was aan het assortiment, maar aan de liefdeloze verbouwingen die de warenhuizen hebben ondergaan. Het verkeerde laminaat op de vloer, de overvolle kledingrekken en de ongelukkige plaatsing van de roltrappen om maar iets te noemen. Dat gold althans voor de hoofdvestiging tussen Rokin en Kalverstraat. Hadden ze maar niet zo amechtig het grootst mogelijke vloeroppervlak moeten nastreven. Rupsje Nooitgenoeg is een processierups gebleken.
Had de oude Anton Dreesmann het origineel uit het archief geëerbiedigd, een warenhuis dat tussen 1912 en 1928 gestalte heeft gekregen, dan was een deconfiture wellicht afgewend. Want er is wat afgesleuteld aan het pand op het v-vormige stuk grond bij de Munt: het oorspronkelijke jugendstil-achtige ontwerp van Francois Caron uit 1912, werd vijftien jaar later als het ware weggeduwd door de nieuwe zakelijkheid van Jan Kuijt. Baksteen en decoraties werden ingewisseld voor een grote glazen vliesgevel, zowel aan het Rokin als aan de Kalverstraat.
Labyrint
En daarna kon het grote verbouwingsspel beginnen tot aan 2004 toe: bureau Kraayvanger smeerde er in de jaren zestig een robuuste plint omheen en transformeerde V&D tot een winkelgalerij. La Place trok erin, waarmee de Sint Jorissteeg tot een binnenstraat werd gedevalueerd – de verzameling van vijf panden werd steeds meer een labyrint, waarvan alleen de pakhuizen aan het Rokin een monument zijn.
Direct na het faillissement in 2016 kreeg het architectenbureau Office Winhov de opdracht er een multifunctioneel complex van te maken. Office Winhov had met succes het W-hotel tot leven gebracht en voltooit deze maand het verbouwde Trippenhuis plus het Amstelstation.
Wat er met V&D is gebeurd, overtreft elke verwachting. Het terras aan de Kalverstraat werd teruggebracht tot de luifel die het ooit was, de grote glazen gevels kregen hun taatsscharnieren terug, waardoor de ramen dwars op de gevel kunnen worden opengezet, maar het belangrijkste is de reconstructie van de vide. Die ligt in het hart van het oude warenhuis, zoals het vroeger was, en sluist door een glazen puntdak een onfatsoenlijke hoeveelheid licht over de eikenhouten trappen en langs de glazen balustrades.
Gebrandschilderde ramen
E-commerce Bestseller heeft de bovenste etages betrokken, het Deense moederbedrijf van Vera Moda en Jack&Jones, in een kantoortuin rond de vide. Je kunt jaloers zijn op het personeel dat dagelijks kan smullen van het uitzicht op het Rokin en de Kruitberg in de verte. Even gemeen: de V&D van toen moet op een betere positie hebben gestaan dan de Bijenkorf.
De Sint Jorissteeg, ooit opgeslokt voor La Place, is losgeweekt en vrijgekomen en scheidt de nieuwe La Place in een jugendstil gebouw van Alphons Jacot (bekend van Hirsch, tegenwoordig Apple) van de aloude V&D. De werknemers van Bestseller sluipen via die steeg naar hun werkloft en kunnen desgewenst het schilderachtige trappenhuis gebruiken met de gebrandschilderde ramen.
In het interieur verwijzen de ronde kolommen naar het oudste deel van Caron en de vierkante naar de ingreep van Kuijt. De grote vraag is natuurlijk welke winkel de begane grond en de eerste verdieping gaat huren; want dat blijft een joekel van een ruimte. Helaas werkt de crisis in de retail ook niet mee, met een Hudson’s Bay op apegapen en een Kalvertoren waarvan ongeveer de helft is gesloten.
Die gebruiker komt er ongetwijfeld, want zowel exterieur en interieur zijn overtuigend. Wat de laatste jaren was dichtgesmeerd aan de Kalverstraat is opengewerkt en genuanceerd en de glazen pui aan het Rokin glanst en spettert weer. Pas nu valt op hoe onbarmhartig Kuijt zijn pui tegen de decoraties van Caron heeft geschurkt. Waarmee tevens gezegd wil zijn hoe wispelturig de geschiedenis van Vroom en Dreesmann was en hoe de bevrijding van Office Winhov louterend heeft gewerkt.