On-Amsterdams, zo valt Valley te karakteriseren, het nieuwe complex van woningen en bedrijven aan de Zuidas in Amsterdam. De schepping van MVRDV zou zomaar thuis horen in Singapore of Dubai.
Amsterdam heeft er een spektakelstuk bij: The Valley op de Zuidas is een onweerstaanbaar complex, een stukje stad in de stad als het ware. Natuurlijk hebben passanten op de A10 en de Beethovenstraat Valley zien groeien tot een verzameling opmerkelijke, grillige torens maar nu het is opgeleverd blijkt het nog een verrassing in petto te hebben. Op de eerste etage strekt zich een monumentale binnenstraat uit met een hoogte van tien meter en twee glazen plafonds waarop het water grillige vormen aanneemt. Dit blijken de vijvers van de daktuinen op de vierde etage die door een pomp in beweging worden gebracht.
De binnenstraat is een semipublieke ruimte. Er zullen in de zalen aan weerszijden een gallery, winkels en voorzieningen worden gevestigd waardoor de portiers in hun loge halverwege zich niet helemaal verloren hoeven te wanen.
In 1997 manifesteerde MVRDV, het Rotterdamse bureau van Winy Maas, Jacob van Rijs en Nathalie de Vries, zich voor het eerst in Amsterdam met hun Wozoco in Osdorp. De kleurrijke glazen dozen met appartementen staken eigenwijs en gedurfd ver uit de gevel. In feite is The Valley een vervolg op dit tarten van de zwaartekracht. Ook hier hangen de appartementen vervaarlijk uit de gevel, maar ze buitelen ook nog eens over elkaar heen. De associatie met een rots in de dierentuin dringt zich op. De balkons verschillen van grootte, zijn afgeschermd met glazen balustrades en vormen bij elkaar een spannende stapeling: het enige bezwaar dat je kunt bedenken is dat de privacy niet overal gewaarborgd zal zijn. Ingenieus, hoe plattegronden in de facade zijn verwerkt.
Dit zijn de jaren van MVRDV. Helemaal uit beeld zijn de Rotterdammers niet geweest, maar nu wordt er werkelijk gescoord en geoogst. Er is een overzichtstentoonstelling van hun werk in het Nieuwe Instituut, Rotterdam is verrijkt met een icoon in de vorm van het spiegelende Depot van museum Boymans en volgend jaar heeft MVRDV getekend voor en aan de Floriade in Almere. In Amsterdam waren ze lang niet nadrukkelijk aanwezig. Behalve de Wozoco zijn er de Silodam, de kinderkliniek van de VU en Hermes in de PC Hooftstraat, dat was het wel zo’n beetje. Nu zijn de remmen los: volgend jaar is de Landscraper van Uber/De Brauw, Blackstone en Westbroek gereed, volgen er drie torentjes aan de Haarlemmerweg en nu dus The Valley.
Wat opvalt aan The Valley is de zorgvuldige detaillering en de hoge mate van afwerking. De terracottakleurige keramiek tegels passen als puzzelstukken in elkaar, zo knap zijn ze gesneden en verlijmd. Bovendien van vloer tot plafond. De opgangen zijn ronduit royaal en versierd met slingerende lichtsculpturen, passend bij een complex waar de goedkoopste appartementen rond de 1700 euro liggen. De luxe wordt onderstreept door de (dak)tuinen van Piet Oudolf waarvan de fijnsparren fraai afsteken bij de terracotta gevelbekleding. Ook de planten staan in betegelde bakken. De chique uitstraling maakt dat The Valley on-Amsterdams is, iets wat je eerder verwacht in Singapore of Dubai. Dit vloeit ongetwijfeld voort uit de internationale ervaring die MVRDV heeft opgedaan.
De torens met de appartementen worden vergezeld van commerciele ruimtes op de koppen van het gebouw. Die zijn uitgerust met strakke glazen gevels, met doorsnee kozijnen. Dit is niet het meest geslaagde onderdeel van The Valley. Het contrast tussen deze anonieme uiteinden en de persoonlijke torens is behoorlijk groot. Het lijkt bijna wel een clash aan de noord- en zuidkant. Daar staat weer tegenover dat de trappen met tuinen halverwege openbaar toegankelijk zullen zijn. Als je klimt naar de vierde verdieping krijg je een weergaloos uitzicht over de voetbalvelden van AFC aan de oostkant en de Zuidas aan de westkant.
De Zuidas heeft er weer een spraakmakend gebouw bij, waarmee het gebied in tien jaar tijd is uitgegroeid tot een architectonisch mekka. Wie had dat ooit gedacht die vroeger een balletje sloeg op Goldstar? Dat architectonisch vertoon heeft een keerzijde waar ook The Valley niet aan ontkomt. De woontorens zijn, hoe smaakvol ook, in zichzelf gekeerd, dragen niet bij aan een buurtgevoel. Op een gemiddelde zondag, zeker in deze lockdown, kun je een kanon afschieten. De vrees dat dit een onomkeerbaar proces is, is gerechtvaardigd. De monocultuur van advocaten, brievenbusfirma’s en haute finance (of wat er van over is) heeft vaste voet aan de grond gekregen, en de daarbij behorende expats eveneens. Daar verandert een Valley niets aan, hoe verbeeldingsvol ook.
